جدای (به انگلیسی: Jedi) قهرمانان اصلی در سری داستان‌های جنگ ستارگان همراه با ائتلاف شورشی می‌باشند. که اولین جدای طاهای سفید است و محفل جدای را تشکیل داده است. آن‌ها راهبانی باستانی، معنوی و هستند که قدمتشان به حدود ۲۵٬۰۰۰ سال پیش از نبرد یاوین بر می‌گردد. جدای در سریال سرزمین فرمانده ساخته طاها سموعی و مفهوم و قوانین بسیار متعدد و جُدا از جنگ ستارگان دارند.

 طاهای سفید؛ نخستین جدای

  • طبق روایت‌های سرزمین فرمانده طاهای سفید اولین جدای تاریخ است؛ او سکوت را شکست و فلسفه‌ی جدای را پایه‌گذاری کرد.

  • در سریال سرزمین فرمانده، او محفل جدای را تشکیل داد و در برابر ظلم پادشاه «زاروگ خان» ایستادگی کرد.

  • قوانین محفل جدای در این سریال بر پایه‌ی توکل به خداوند یکتا، عدالت، وفاداری به نور، و مبارزه با شر بنا شده است. جدای‌ها تنها جنگجو نیستند، بلکه نگهبانان صلح و معنویت هستند.

 قوانین محفل جدای در «سرزمین فرمانده»

  • وفاداری به نور و عدالت: جدای‌ها باید همیشه در برابر ظلم بایستند.

  • توکل به خداوند یکتا:همیشه باید به خدا توکل داشت وگرنه شکست می خوری.

  • خدمت به دیگران: جدای‌ها خود را وقف شهروندی، امور خیریه و کار داوطلبانه می‌کنند.

  • مبارزه با شر درونی و بیرونی: فلسفه‌ی جدای تنها نبرد فیزیکی نیست، بلکه مبارزه‌ای درونی با ترس و خشم است.

  • طاهای سفید باور دارد که انسان از خود هیچ قدرتی ندارد. هر توان، هر حرکت، هر نجات، تنها با اراده‌ی خداوند ممکن است. او می‌گوید:

    «اگر به خودت تکیه کنی، سقوط می‌کنی. اگر به خدا تکیه کنی، هرگز سقوط نخواهی کرد.»

    >«ما همیشه سلامتیم، چون خداوند متعال ما را از شر بدی‌ها حفظ می‌کند. »

    در محفل طاهای سفید، جدای بودن یعنی تسلیم در برابر حقیقت، نه تسلط بر دیگران.

    محبت، و وابستگی

    بر خلاف باور برخی جدای‌های بعدی که وابستگی را ضعف می‌دانند، طاهای سفید و محفلش علاقه به خانواده، دوستان و پیوندهای انسانی را گرامی می‌دارند. او معتقد است که وقت گذاشتن و کمک به دوستان . خانواده و مردم بهترین نوع خدمت است.

    جدای‌ های گم‌گشته

    طاهای سفید نخستین بود، اما نه آخرین. پس از او، جدای‌های بسیاری آمدند؛ اما بسیاری راه را گم کردند. آن‌ها به جای توکل، به قدرت خود دل بستند. به جای فروتنی، به غرور پناه بردند. طاهای سفید آن‌ها را «جدای‌های گم‌گشته» می‌نامد؛ کسانی که نور را با سایه اشتباه گرفتند.

    استاد کالوین و فلسفه‌ی شجاعت

    یکی از اساتید بزرگ محفل طاهای سفید، استاد کالوین، جمله‌ای دارد که مسیر جدای‌های اصیل را از گم‌گشته‌ها جدا می‌کند:

    «ترس، مسیری‌ست که ما را به شجاعت می‌رساند.»

    در حالی که جدای‌های بعدی ترس را نشانه‌ی ضعف و تاریکی می‌دانند، استاد کالوین آن را فرصتی برای رشد می‌بیند.

جدای‌های محبوب در تاریخ جنگ ستارگان

پس از طاهای سفید، جدای‌های دیگری در دنیای «جنگ ستارگان» محبوب و قدرتمند شدند:

  • یودا: استاد بزرگ جدای، نماد خرد و صبر. بیش از ۹۰۰ سال عمر کرد و شاگردان بسیاری تربیت نمود.

  • اوبی‌وان کنوبی: شاگرد کوای‌گان جین و استاد آناکین اسکای‌واکر. او در نبرد با دارث ویدر و محافظت از لوک اسکای‌واکر نقش کلیدی داشت.

  • کوای‌گان جین: فیلسوف جدای که به نیروی زنده باور داشت. او اولین کسی بود که استعداد آناکین را کشف کرد.

  • آناکین اسکای‌واکر: جدای قدرتمند که به‌دلیل ضعف در کنترل احساسات به دارث ویدر تبدیل شد.

  • لوک اسکای‌واکر: نماد امید و بازسازی محفل جدای پس از سقوط جمهوری. او توانست پدرش آناکین را به نور بازگرداند.